Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy (BLW – Baby Led Weaning) hiện đã và đang trở nên khá quen thuộc đối các mẹ có bé trong độ tuổi ăn dặm. Liệu thực đơn ăn dặm tự chỉ huy cho bé xây dựng như thế nào hợp lý? Các mẹ nên học cách lên thực đơn ăn dặm tự chỉ huy lý tưởng để giúp bé ăn đủ chất và hứng thú hơn khi ăn.
Ăn dặm tự chỉ huy là gì? Thời điểm nào nên cho bé ăn dặm tự chỉ huy?
Ăn dặm tự chỉ huy là gì?
Như cha mẹ đã biết, Ăn dặm bé chỉ huy là phương pháp áp dụng cho trẻ từ 6 tháng tuổi. Trẻ ngay từ khi bước vào giai đoạn ăn dặm đầu tiên nên được làm quen với thức ăn đặc, bỏ qua thức ăn nghiền và lỏng.
Xem thêm: Các mẹ nên tập cho bé ăn dặm như thế nào sau 6 tháng đầu TẠI ĐÂY!
Ăn dặm tự chỉ huy (ăn dặm BLW) là phương pháp khuyến khích bé tự quyết định món ăn và cách ăn. Với chế độ ăn này, bé được toàn quyền quyết định sẽ ăn gì ngay từ khi bắt đầu. Bé có thể lựa chọn bốc ăn bằng tay hoặc sử dụng thìa, muỗng, dĩa để ăn mà không cần sự can thiệp của cha mẹ.
Các mẹ nên tập cho bé ăn dặm tự chỉ huy ở tháng thứ 6. Mẹ có thể tham khảo cách xây dựng khẩu phần ăn dặm cho bé 6 tháng tuổi để tích lũy thêm kiến thức chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ.
Lí do nên cho trẻ ăn dặm ở tháng thứ 6?
Khi được 6 tháng tuổi, trẻ đã đủ khả năng ăn bổ sung các thực phẩm khác ngoài sữa mẹ. Mặc dù sữa mẹ là dưỡng chất hoàn hảo, dễ tiêu hóa, dễ hấp thu nhất cho bé. Sữa mẹ tự nhiên giúp tăng cường hệ miễn dịch của bé. Nhưng khi trẻ đã lên 6 tháng tuổi, bú sữa mẹ thôi không đủ đáp ứng đủ nhu cầu tăng trưởng của trẻ.
Nếu cha mẹ không cho trẻ ăn bổ sung, ăn dặm tự chủ thì trẻ sẽ chậm lớn, chậm phát triển, có nguy cơ bị còi xương, thiếu máu,…
Cha mẹ nên cho bé ăn dặm khi bé 6 tháng tuổi và có các biểu hiện sau:
- Bé 6 tháng có thể ngồi nếu được hỗ trợ. Mẹ nên chuẩn bị cho bé ghế ăn dặm, tập cho bé ngồi thẳng để nhai, và dạy bé nuốt đúng cách;
- Bé có khả năng giữ đầu ở tư thế thẳng, ổn định mà không cần sự trợ giúp của cha mẹ;
- Bé 6 tháng biết tự nhai thức ăn bằng nướu;
- Trọng lượng cơ thể bé 6 tháng gấp đôi so với lúc mới sinh;
- Bé có nhu cầu ăn thức ăn nhiều hơn dù đã bú sữa mẹ 8 – 10 lần/ngày;
- Bé có biểu hiện thích thú, tò mò khi thấy các loại thức ăn khác nhau;
- Tuy nhiên, cha mẹ nên nhớ, nguồn dinh dưỡng chính của trẻ trong giai đoạn 6 tháng tuổi vẫn là sữa mẹ. Mẹ nên tiếp tục nuôi bé bằng sữa mẹ kết hợp với việc ăn dặm tự chỉ huy. Để vừa đảm bảo cung cấp đầy đủ lượng dưỡng chất cần thiết vừa giúp tăng cường hệ miễn dịch của trẻ 6 tháng đầu.
Tham khảo: Cách nấu súp măng tây cho bé ăn dặm cùng với bột măng tây: https://foodshownw.com/sup-mang-tay.html
Lợi ích của ăn dặm tự chỉ huy đối với trẻ
Ăn dặm bé chỉ huy giúp trẻ có quyền tự do khám phá, lựa chọn thức ăn. Và làm quen với việc ăn uống theo sở thích, cách thức tự nhiên nhất.
Ăn dặm tự bé chỉ huy cho phép trẻ học cách nhai thức ăn trước, sau đó mới nuốt. Chế độ ăn dặm này cũng hạn chế việc cha mẹ ép trẻ ăn. Vì bé 6 tháng tuổi đã có thể kiểm soát loại thức ăn ưa thích và lượng thức ăn đưa vào miệng. Nhưng đó chưa phải là lợi ích duy nhất mà phương pháp ăn dặm tự chủ đem lại. Những lợi ích tiềm năng của chế độ ăn dặm do trẻ chỉ huy còn bao gồm:
Việc cha mẹ áp dụng phương pháp ăn dặm BLW cho con giúp bé luôn tự chủ trong việc ăn uống. Bé ăn dặm tự chủ sẽ quyết định việc mình ăn gì, ăn như thế nào và ăn bao nhiêu là đủ. Chế độ ăn dặm này hình thành cho bé tính tự lập từ nhỏ. Bên cạnh đó, trẻ ăn dặm tự chỉ huy còn được làm quen các loại thức ăn với nhiều màu sắc, hình dạng khác nhau. Trẻ sẽ được tự tay cầm, nắm thức ăn, từ đó vị giác và giác quan cũng được phát triển.
Phương pháp ăn dặm tự chỉ huy khuyến khích bé làm quen với nhiều loại kết cấu và hương vị thức ăn hơn. Điều đó giúp trẻ có khả năng phát triển nhiều sở thích ăn uống phong phú, lành mạnh hơn về lâu dài. Một số nghiên cứu cho thấy bé 6 tháng tuổi ăn nhiều loại thực phẩm (gồm cả các sản phẩm từ cá và đậu phộng) sẽ ít có nguy cơ bị dị ứng thực phẩm sau này. Chỉ cần luôn hỏi ý kiến bác sĩ nhi khoa về cách tốt nhất cho trẻ làm quen với những thực phẩm này để bổ sung vào chế độ ăn dặm của trẻ.
Chế độ ăn dặm BLW có khả năng giảm nguy cơ béo phì ở trẻ nhỏ. Bởi cách ăn dặm do bé chỉ huy cho phép bé tự điều chỉnh lượng thức ăn dựa trên mức độ đói bụng. Hay nói cách khác, chế độ ăn này giảm thiểu nguy cơ bị thừa cân thấp hơn so với bé 6 tháng tuổi được cha mẹ cho ăn.
Phương pháp ăn dặm BLW có tác dụng thúc đẩy phát triển kỹ năng vận động tinh. Việc chủ yếu cầm nắm thức ăn bằng ngón tay sẽ khuyến khích sự khéo léo của tay cũng như các kỹ năng phối hợp giữa tay và mắt ở bé.
Tìm hiểu thêm: [LƯU Ý CHO MẸ BẦU] Phụ nữ sau sinh NÊN và KHÔNG NÊN ăn gì?
Những lưu ý khi cho trẻ ăn dặm tự chỉ huy BLW
Tuy nhiên, bất kỳ phương pháp ăn dặm nào cũng có những hạn chế. Khi tập cho trẻ ăn dặm tự chỉ huy, bạn cũng nên có những lưu ý sau:
- Tránh đưa cho trẻ bất kỳ loại thức ăn nào có nguy cơ gây hóc, nghẹt thở. Đối với trẻ sơ sinh từ 6 đến 12 tháng tuổi, thức ăn gây nghẹn bao gồm: các loại hạt nho, mận, vải, anh đào hoặc cà chua bi, táo cắt miếng, hoa quả sấy khô, xúc xích… Và cả đồ ăn nhẹ giòn bao gồm: khoai tây chiên, thanh granola, bánh quy,…
- Cha mẹ luôn chú ý giám sát bé trong khi ăn. Không bao giờ để trẻ 6 tháng tuổi ăn tự chủ mà không có người giám sát bên cạnh.
- Giữ cho bé tư thế ngồi thẳng trên ghế cao khi ăn. Tuyệt đối KHÔNG để trẻ tự ăn khi đang bò, đang năm hoặc đang chơi
- Theo dõi các dấu hiệu dị ứng của bé: Khi cha mẹ càng đưa ra nhiều lựa chọn thì trẻ càng được tiếp nhận nhiều loại thực phẩm khác nhau. Tuy nhiên, cha mẹ để trẻ tự ăn nhưng vẫn cần chú ý các biểu hiện của dị ứng thực phẩm. Phản ứng dị ứng bao gồm sưng lưỡi, hắt hơi, thở khò khè, thắt cổ họng, phát ban, sưng da, nôn mửa, đau dạ dày, khó nuốt và tiêu chảy. Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay nếu phát hiện ở trẻ có các biểu hiệu trên.
Đọc thêm: Ăn gì tốt cho mắt? Chữa bệnh nguy hiểm về mắt cùng 7 thực phẩm “vàng” Tại đây!
Nên xây dựng Thực đơn ăn dặm tự chỉ huy như nào cho hợp lí?
Như thế nào là một thực đơn ăn dặm tự chỉ huy lý tưởng cho trẻ? Cha mẹ hãy tham khảo các thực đơn dưới đây:
Thực đơn BLW gồm Thịt bò, bánh mì, táo, dưa leo.
Nguyên liệu chuẩn bị
- Bánh mì mềm nguyên vỏ: 2-3 lát vừa
- Thịt bò bắp luộc/hấp mềm: 5 – 6 miếng
- Dưa chuột, táo
- Dầu oliu
Cách thực hiện thực đơn BLW với thịt bò
Thái thịt bò cho vào tô inox, đổ thêm ít nước rồi hấp trong nồi cơm điện.
Dưa chuột rửa sạch, gọt vỏ và cắt thành từng miếng dài bằng ngón tay.
Bánh mì cắt thành từng miếng dài vừa bàn tay trẻ em cầm.
Lấy 30 ml nước luộc bò hấp còn nóng hòa cùng 5 ml dầu oliu để cho trẻ uống khi ấm.
Có thể để sẵn cho trẻ vài lát táo ăn thêm .
Thực đơn BLW gồm Tôm hấp, cơm, chuối, bông cải xanh
Nguyên liệu chuẩn bị
- Cơm trắng
- Khuôn ép sushi
- Tôm tươi: 5 con
- Bông cải xanh: 30 gam
- Dầu oliu
Cách thực hiện thực đơn BLW với tôm
Cơm mẹ nấu dẻo một chút rồi dùng khuôn sushi nén thành từng miếng nhỏ như bánh.
Tôm tươi: mẹ rửa sạch, rút chỉ lưng sau đó đem luộc hoặc hấp nguyên con. Tiếp đến, bạn lột vỏ, bỏ đầu tôm cho bé.
Bông cải xanh: mẹ đem luộc hoặc hấp. Sau đó cắt thành từng bông nhỏ để bé bốc ăn dễ dàng.
Để sẵn 1/2 hoặc 1 quả chuối ngự để trẻ ăn tráng miệng thêm.
Thực đơn BLW gồm Thịt lợn, khoai tây, đậu co ve, bơ
Nguyên liệu chuẩn bị
- Khoai tây: 10 – 15 que
- Đậu cove: 5 – 6 que
- Thịt lợn nạc: 30gr
- Dầu oliu
- Quả bơ, sữa
Cách thực hiện thực đơn BLW với thịt lợn
Rửa sạch khoai tây sau đó đem luộc mềm.
Luộc hoặc hấp mềm thịt lợn nạc cùng với ít nước.
Đậu co ve: mẹ rửa sạch sau đó đem hấp.
Chuẩn bị cho trẻ ăn thêm vài lát bơ tráng miệng hoặc 50ml bơ xay nhuyễn trộn với sữa.
Khoai tây trong thực đơn bé ăn dặm tự chỉ huy cần được cắt thành que nhỏ.
Thực đơn ăn dặm tự chỉ huy với Mì sợi, cá viên, bí đỏ, lê
Nguyên liệu chuẩn bị
- Mì sợi: 100gr
- Cá rút xương: 2-3 miếng
- Bí đỏ: 30gr
- Dầu oliu
Cách thực hiện thực đơn BLW với mì
Mì sợi: mẹ đem luộc mềm cho bé dễ ăn.
Cá rút xương: băm nhuyễn thêm chút rau thì là làm chả. Sau đó nắn cá thành từng viên nhỏ dẹp hoặc dài, và chiên nóng.
Bí đỏ: mẹ rửa sạch, thái miếng vừa tay trẻ sau đó đem hấp hoặc luộc chín nhừ.
Chuẩn bị vài miếng lê cắt nhỏ để ăn tráng miệng.
Tìm hiểu: TOP 6 LOẠI RUỐC HẢI SẢN TRỊ BIẾNG ĂN, KHIẾN TRẺ KHÁU ĂN HƠN
Thực đơn ăn dặm tự chỉ huy với Thịt gà, xôi gấc, măng tây
Nguyên liệu chuẩn bị
- Xôi gấc: 100gr
- Lườn gà/Đùi gà: 1 phần
- Măng tây loại 1: 4 – 6 nhánh
- Nước gà: 1 bát con
- Dầu oliu
Cách thực hiện thực đơn BLW với thịt gà
Xôi gấc tiện nấu đủ cho cả nhà ăn, mẹ lấy ra một ít nắm thành từng nắm nhỏ cho bé.
Thịt gà luộc chín nhừ lấy phần ức/lườn xé sợi lớn. Khi trẻ đã biết xử lý khéo léo hơn thì có thể đưa cả đùi gà cho bé tự ăn.
Măng tây luộc chín nhừ cho bé dễ nhai.
Trộn 30ml nước gà luộc còn nóng với 5ml dầu oliu, để ấm rồi cho bé uống.
Thực đơn BLW với Cua hoặc ghẹ, khoai lang, đậu hũ hấp
Nguyên liệu chuẩn bị
- Khoai lang: 5 – 6 thanh dài
- Cua/ghẹ: 1 con
- Đậu hũ: 4 – 5 miếng
- Dầu oliu
Cách thực hiện thực đơn BLW với cua
Khoai lang luộc chín nhừ, sau đó mẹ cắt miếng dài.
Cua/ghẹ rửa sạch, hấp chín kỹ sau đó mẹ chọn phần nhiều thịt, miếng to cho trẻ.
Phần đậu hũ mẹ đem luộc hoặc hấp nhừ.
Thực đơn BLW với Bánh gạo/bánh ngũ cốc, hàu, ngô bao tử, nho
Nguyên liệu chuẩn bị
- Bánh gạo/ngũ cốc: 3 – 4 cái
- Hàu: 3 – 4 con cỡ vừa
- Ngô bao tử: 4 – 5 miếng
- Dầu oliu
Cách thực hiện thực đơn BLW với bánh
Mẹ chuẩn bị 3 – 4 cái bánh gạo hoặc ngũ cốc (bánh ăn dặm cho bé).
Lấy phần ruột hàu 3 – 4 con cỡ vừa đem hấp.
Luộc 4 – 5 miếng bắp ngô bao tử cho bé.
Trộn 30ml nước hàu còn nóng cùng 5ml dầu oliu để trẻ uống khi còn ấm.
Chuẩn bị thêm vài quả nho cho bé ăn tráng miệng. Lưu ý: Mẹ chọn quả nho lớn không hạt hoặc tách bỏ hết hạt, cắt đôi hoặc ba cho vừa miệng bé. Tuyệt đối mẹ KHÔNG được để hạt nho và nguyên trái tròn cho bé ăn dặm tự chỉ huy.
Thực đơn BLW với Cá quả, cơm, ngọn su su, đu đủ
Nguyên liệu chuẩn bị
- Cơm chín dẻo
- Khuôn Sushi
- Cá quả phile: 3 – 4 miếng
- Ngọn su su: 8 – 10 ngọn
- Dầu oliu
Cách thực hiện thực đơn BLW với Cá
Cơm nấu chín dẻo: mẹ nắm lại hoặc nén bằng khuôn Sushi.
Phi lê cá quả: mẹ cắt thành miếng vuông hoặc hình chữ nhật, đem chiên ít dầu.
Ngọn su su: luộc chín, mẹ để nguyên sợi dài cho bé dễ ăn.
Chuẩn bị vài miếng đu đủ cắt sẵn vừa tay cầm của bé.
Ngoài ra, còn cực nhiều thực đơn ăn dặm tự chỉ huy cho bé 6 tháng tuổi mà cha mẹ có thể tham khảo. Tuy nhiên, cha mẹ cần dựa vào sở thích ăn uống của trẻ để chuẩn bị chế độ dinh dưỡng hợp lý và đảm bảo cho sự phát triển của trẻ.
Giai đoạn ăn dặm là giai đoạn rất quan trọng trong quá trình phát triển toàn diện của trẻ. Trẻ ăn không đúng cách có nguy cơ thiếu khoáng vi lượng dẫn đến chán ăn, chậm lớn, kém hấp thu.
Nếu nhận thấy những dấu hiệu trên, cha mẹ nên bổ sung cho trẻ những thực phẩm bổ sung như kẽm, crom, selen, vitamin nhóm B đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của trẻ. Đồng thời, các vitamin thiết yếu này giúp hỗ trợ tiêu hóa, cải thiện khả năng hấp thụ dinh dưỡng, cải thiện tình trạng biếng ăn, giúp trẻ ăn ngon miệng.
Tham khảo thêm: Bé nhà bạn sẽ thông minh như thiên tài khi được bổ sung 15 loại thực phẩm này